Πολιτισμός

H εγκαθίδρυση του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Αθήνα διαμόρφωσε μια νέα πολιτικοκοινωνική πραγματικότητα, η οποία, όπως ήταν επόμενο, καθρεφτίστηκε και στο γλωσσικό πεδίο

Υπήρχαν δούλοι που υπέφεραν τα πάνδεινα, επειδή, κατά την κρίση των κυρίων τους, ήταν οι πλέον βάρβαροι και ως εκ τούτου δεν τους ταίριαζαν οικιακές ασχολίες ή άλλες σχετικά ήπιες μορφές εργασίας

Οι δούλοι διακρίνονταν σε συγκεκριμένες κατηγορίες βάσει των καθηκόντων με τα οποία ήταν επιφορτισμένοι

Οι όροι που χρησιμοποιούνταν ως επί το πλείστον εντός των ορίων του ελληνικού κόσμου προκειμένου να δηλωθεί ο τελών/η τελούσα σε κατάσταση δουλείας ήταν «δούλος/δούλη» και «οικέτης/οικέτις»

Σπανιότατες είναι στον Όμηρο οι λέξεις «δούλη» (μόνο στο θηλυκό γένος) και «ανδράπους» (ανδράποδον, δούλος, σκλάβος), ενώ ο όρος «γυναίκες» συχνά δηλώνει τις δούλες, τις σκλάβες

Η πολυμορφία όσον αφορά το καθεστώς της δουλείας στον αρχαίο ελληνικό κόσμο αντανακλάται στην ελληνική γλώσσα, η οποία διέθετε μια μεγάλη ποικιλία όρων που δήλωναν τον στερημένο ελευθεριών άνθρωπο

Η αχαλίνωτη γλώσσα της αρχαίας κωμωδίας ήταν μια εμπειρία απελευθερωτική, ένα θαύμα λυτρωτικό, καθώς είχε τη δύναμη να ελευθερώνει τα πάθη των ανθρώπων

Ο Πλάτων, ο Αριστοτέλης και ο Πλούταρχος αντιτίθενται σαφώς στη διακωμώδηση της γλώσσας και στην αναπαράσταση-διαστρέβλωση της πραγματικότητας υπό το πρίσμα της παρωδίας

Το είδος της αρχαίας θεατρικής παράδοσης που ονομάζεται κωμωδία δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας ανεστραμμένος καθρέφτης όπου αναπαριστάνεται η πραγματικότητα υπό το πρίσμα της παρωδίας

Στην αριστοφανική γλώσσα εν γένει συνυπάρχουν –θα έλεγε κανείς– όλες οι γνωστές μορφές αρχαίου ελληνικού λόγου

Στις κωμωδίες παρωδούνται και συνεπώς διαστρεβλώνονται οι μορφές και οι τρόποι εκφοράς του λόγου τόσο στον καθ’ ημέραν βίο όσο και στη λογοτεχνική και τη θεατρική παράδοση

Σε γενικές γραμμές, επικρατούσα διάλεκτος στις σωζόμενες κωμωδίες είναι η αττική, ενώ βασικά χαρακτηριστικά της κωμικής γλώσσας είναι τα σκώμματα και η αισχρολογία, το σκωπτικό και το άσεμνο

Ο Πλάτων αντιπαρατίθεται στο λόγο –και μαζί στο περιεχόμενο ασφαλώς– της τραγωδίας, που αναπαριστά και προβάλλει έναν κόσμο εξόχως δυναμικό και συνεχώς μεταβαλλόμενο

Στον πασίγνωστο ορισμό της τραγωδίας που έδωσε στο σύγγραμμά του «Περί Ποιητικής», ο Αριστοτέλης προέκρινε τη θετική διάσταση του τραγικού δράματος, την καθαρτήρια δράση του

Στο τραγικό δράμα διαμορφώνεται μια ιδιότυπη θεατρική πραγματικότητα, που παλινδρομεί ανάμεσα στο παλιό και το καινούριο, ανάμεσα στο μύθο και την ιστορία

Στο ύφος και τη γλώσσα του ηροδότειου έργου αντανακλώνται ο πλούτος και η ποικιλία του περιεχομένου του

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η γλώσσα του Ηροδότου, του αρχαιότερου από τους έλληνες ιστοριογράφους

Η γλώσσα της αριστοφανικής κωμωδίας, με κύριο στρώμα την αττική διάλεκτο όπως τη μιλούσαν την εποχή του ποιητή, χαρακτηρίζεται από ετερογένεια και μεγάλη ποικιλία, αντίστοιχη με εκείνη του περιεχομένου

Η ιδιαίτερη διάπλαση του λόγου στα έργα του Σοφοκλή εκφράζει στον ίδιο βαθμό με τα γλυπτά του Παρθενώνα την ακμή που γνώρισε η Αττική κατά τους Κλασικούς Χρόνους

Οι τραγικοί ποιητές χρησιμοποιούν σκοπίμως ένα ιδιαίτερο λεξιλόγιο, που διαφέρει από το καθημερινό, με σκοπό να αποφευχθεί η πεζολογία, η κοινοτοπία